Ιστορία

Ο Κρεμαστός είναι ένα από τα γραφικότερα χωριά του Δήμου Κύμης-Αλιβερίου, χτισμένο επάνω σε πευκόφυτο λόφο, που δυστυχώς κάηκε το καλοκαίρι του 2007. Το όνομα του πιθανολογείται πως οφείλεται στη θέση του, «Κρεμαστόν», το οποίο διορθώθηκε σε «Κρεμαστός» (τόπος) το 1940.

Διοικητική ιστορία

• 28/12/1836: Ο οικισμός υπάγεται στο Δήμο Κονιστρίων.
• 16/08/1912: Ορίζεται έδρα της κοινότητας Κρεμαστού.
• 04/12/1997: Η τότε κοινότητα Κοινότητα Κρεμαστού, με τον οικισμό Κρεμαστό, καταργήθηκε και υπάχθηκε στον νεοσύστατο τότε Δήμο Κονιστρών.
• 01/1/2011: Με τη νέα διοικητική μεταρρύθμιση αποτελεί Τοπική Κοινότητα του Δήμου Κύμης – Αλιβερίου.

Σήμερα, η Τοπική Κοινότητα του Κρεμαστού (σε κατάταξη από το μεγαλύτερο προς το μικρότερο) είναι η 42η με πληθυσμό 165 κατοίκων στον Δήμο Κύμης – Αλιβερίου και 26η από πλευράς έκτασης με 12.771 στρέμματα. Στον νέο Δήμο εκπροσωπείται με έναν Τοπικό Εκπρόσωπο.

Ιστορία νεώτερων χρόνων

Τα νεώτερα χρόνια, και συγκεκριμένα κατά την εποχή της Ενετοκρατίας, το χωριό κατοικήθηκε από βοσκούς των γειτονικών χωριών Τραχήλι και Γάγια. Στα δυτικά του χωριού, μέσα σε κακοτράχηλη βραχώδη ρεματιά, υπάρχει βάραθρο με το όνομα «Τουρκοκάζανο» όπου λέγεται πως οι Τούρκοι έριχναν τους ανεπιθύμητους ραγιάδες.

Τον οικισμό επισκέφθηκε πολλές φορές ο ευβοιώτης αγωνιστής Νικόλαος Κριεζώτης. Μετά την απελευθέρωση, αγόρασε στην περιοχή μεγάλη έκταση με ελαιόδενδρα από τους Τούρκους, την οποία πούλησε αργότερα στους κατοίκους. Τα περισσότερα κτήματα όμως δωρήθηκαν στους ντόπιους από τους μοναχούς της Μονής Κλιβάνου.

Από τα λίγα ιστορικά στοιχεία που έχουν διασωθεί, παραθέτουμε απόσπασμα από το άρθρο “12 ΓΕΝΑΡΗ 1822: Ο ΗΛΙΑΣ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗΣ ΔΙΝΕΙ ΤΑ ΝΙΑΤΑ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΛΕΥΤΕΡΙΑ ΤΗΣ ΕΥΒΟΙΑΣ” (Πηγή: www.eviac.gr / βλ. πλήρες άρθρο)

“…Ανάμεσα στους χίλιους άντρες του Μαυρομιχάλη ήτανε κι ένας Κρεμαστιανός, ο Ιωάννης Αρβανίτης. Φεύγοντας από τον Κρεμαστό για τ’ Αλιβέρι και περνώντας, μαζί με τους συντρόφους, από το μοναστήρι της Κλίβανου, πήρε όλα τα τρόφιμα – κι άλλα χρειαζούμενα – και τα ‘φερε στ’ Αλιβέρι για να ενισχύσει και υλικά το στρατό του Ηλία. Για τούτο τον Αρβανίτη λένε στον Κρεμαστό ότι είναι ο Αναγνώστης Κρεμαστιανός που αναφέρουν ο Ιωάννου και ο Γουναρόπουλος. Τούτο βέβαια δεν είναι σίγουρο, γιατί το όνομα Αναγνώστου υπήρχε και στο Πρινάκι, κι ίσως η λέξη Κρεμαστιανός να δήλωνε την καταγωγή του. Στον Κρεμαστό λένε πως τ’ όνομα Αναγνώστης το έδωσε στον Ιωάννη Αρβανίτη ο Κριεζώτης, επειδή τάχα δεν τ’ άρεσε τ’ όνομά Αρβανίτης. Πάντως ο Ιωάννης Αρβανίτης, από τον Κρεμαστό, πολέμησε τον Τούρκο και στο χωριό του διηγούνται ακόμα και τώρα τα κατορθώματά του.

Λένε, λοιπόν, πως όταν ήρθε ο Ηλίας Μαυρομιχάλης, ο Αρβανίτης πήρε από το μοναστήρι της Κλίβανου όλα τα τρόφιμα κι άλλα χρειαζούμενα και τα πήγε στο Αλιβέρι. Λένε κιόλας, στον Κρεμαστό, πως όταν μάθανε πως έρχονται οι Τούρκοι, πήρανε τις εικόνες του μοναστηριού και τις πήγανε στ’ Οριό, και πως ξαναφτιάξανε το μοναστήρι στα 1823, μια που ‘χε πάθει μεγάλες καταστροφές από τους Τούρκους. Μάλιστα, για την αρχική κατασκευή του μοναστηριού, λένε ότι κάποιος τσοπάνος που ‘βοσκε τα γίδια του έχανε κάθε μέρα ένα τραγί, που γύριζε κατόπι με την μουσούδα του βρεγμένη. Τα παρακολούθησε λοιπόν κι έτσι βρήκε την πηγή (εκεί που σήμερα είναι η βρύση, το «αγίασμα» του μοναστηριού). Πάνω από τη βρύση βρήκανε μια εικόνα κι έτσι αποφασίσανε οι κάτοικοι του Κρεμαστού να χτίσουν το μοναστήρι. Οι Τούρκοι, σ’ αντίποινα, για τη βοήθεια του Αρβανίτη στο στρατό του Μαυρομιχάλη, ήρθανε και κάνανε ζημιές στο μοναστήρι της Κλίβανου. Κάψανε κιόλας και το γούμενό τους. Το μέρος που θάψανε κατόπιν οι Κρεμαστιανοί τον γούμενο, το λένε και σήμερα «στου γούμενου το μνήμα».

Όταν, μετά την Κλίβανο, οι Τούρκοι ήρθαν στον Κρεμαστό για να εκδικηθούνε τον Αρβανίτη, οι Κρεμαστιανοί πήρανε τα βουνά. Βέβαια οι Τούρκοι πιάσανε κάποιον Λότσο (ή Παλαιολόγο) που τον κρεμάσανε στα Τσιγκέλια. Σα Χριστός ο άτυχος Λότσος ζήταγε: – Λίγο νεράτσι. Μα φυσικά οι Τούρκοι δεν του ‘διναν κι ο θάνατός του ήταν μαρτυρικός. Τα γυναικόπαιδα μαζί με τον Αρβανίτη κρυφτήκανε στη Φραγκοσπηλιά, που ‘ναι σε μια απόκρημνη περιοχή, στο Σκαπέτο. Οι Τούρκοι, που τους πήρανε είδηση, δέσανε τις ζώνες τους και κατέβασαν ένα δικό τους. Τα γυναικόπαιδα μόλις τον είδαν, άρχισαν να φωνάζουν: – Τούρκος, Τούρκος! Ο Αρβανίτης δεν έχασε την ψυχραιμία. – Κόκμαν τους λέει, μη φοβάστε. Και με το σπαθί του κόβει τη ζώνη πούτανε κρεμασμένος ο Τούρκος. Έτσι τούτος γκρεμίστηκε και σκοτώθηκε. Οι άλλοι Τούρκοι δεν επιχειρήσανε ξανά να μπούνε στη σπηλιά κι έτσι σωθήκανε τα γυναικόπαιδα του Κρεμαστού…”